IPS Selection Process: IPS बनण्यासाठी पात्रता, निवड प्रक्रिया, आणि तयारीसाठी आवश्यक माहिती

IPS Selection Process : मित्रांनो आयपीएस अधिकारी हा देशाचा कायदा आणि सुव्यवस्थेचा एक महत्त्वाचा भाग असतो परंतु तुम्हाला आयपीएस चा फुल फॉर्म काय आहे आणि आयपीएस कसे बनायचे त्याचबरोबर आयपीएस बनण्यासाठीची पात्रता काय असावी हे जर गोष्टी मला माहिती नसतील तर तुम्ही आजचा हा आर्टिकल बघा या आर्टिकल मध्ये आपण IPS Selection Process ची संपूर्ण माहिती पाहणार आहोत

UPSC परीक्षा ही भारतातील सर्वात कठीण परीक्षा मानली जाते. सार्वजनिक क्षेत्रातील प्रशासकीय पदांसाठी या परीक्षा घेतल्या जातात. कठोर परिश्रम, खरे समर्पण आणि चांगली तयारी करून तुम्ही IAS, IFS, IRS आणि IPS सारख्या सिविल सर्विस परीक्षांमध्ये यश मिळवू शकता. 

देशाच्या अंतर्गत सुरक्षेची जबाबदारी आयपीएस अधिकाऱ्याच्या अधिकारी पदाच्या अंतर्गत येते. आयपीएस होण्यासाठी उमेदवाराने नागरी सेवा परीक्षा उत्तीर्ण होणे आवश्यक आहे. दरवर्षी, या पदासाठी अर्ज केले जातात आणि बरेच लोक इच्छुक आहेत. ज्यामध्ये ही परीक्षा संघ लोकसेवा आयोगाकडून दरवर्षी घेतली जाते. तर, तुम्हालाही IPS साठी काम करायचे असल्यास, तुम्ही परिपूर्ण वेबसाइटवर आला आहात.

IPS म्हणजे काय? (What is IPS in marathi ?) :

आयपीएस(IPS)  अधिकारी हे एक पोलीस सेवेतील पद असून, त्याची निर्मिती १९४८ यावर्षी करण्यात आली होती.

 अ वर्ग  गटातील हा अधिकारी त्याला निवडलेल्या प्रदेशांमध्ये कायदा आणि सुव्यवस्था राखण्यासाठी प्रयत्न करत असतो.

 केवळ आयपीएस-पात्र व्यक्तींना  पुढे एसपी , डीआयजी, आयजी, डीजीपी किंवा एसीपी या पदावर  नियुक्त केले जाऊ शकते.याव्यतिरिक्त, काही PCS पदे पदोन्नती कोट्यावर आधारित आहेत.

 तो संपूर्ण पोलीस प्रशासनावर देखरेख करतो आणि त्या प्रदेशाच्या पोलीस दलाचा प्रमुख  असतो.

 IPS चे कार्य काय आहे? (What is the function of IPS in Marathi?) :

दिलेल्या प्रदेशांमध्ये कायदा व सुव्यवस्था राखणे .

लोकांच्या सुरक्षेची काळजी घेणे, व त्यासाठी उपाययोजना करणे.

गुन्हेगारांचा बंदोबस्त करणे व त्यांच्यापासून सामान्य नागरिक सुरक्षित ठेवणे.

वेळप्रसंगी आई बी किंवा सीबीआय यांसारख्या संस्थांसोबत मिळून कार्य करणे व त्यांच्या कार्यासाठी संपूर्ण पाठिंबा दर्शवणे.

कायदा व सुव्यवस्था राखण्याकरिता विविध नियमांची पूर्तता करणे, तसेच नवीन नियम बनवणे.

IPS कर्मचारी CBI, IB आणि तत्सम स्वरूपाच्या इतर संस्थांसह कोणत्याही सरकारी संस्थांसोबत काम करण्यासाठी आणि त्यांना पाठिंबा देण्यासाठी त्यांचे पूर्ण सहाय्य देतात.

आयपीएस अधिकाऱ्याचा पगार किती ?

7 व्या वेतन आयोगानुसार IPS अधिकाऱ्याच्या पगार 56100 रुपये असतो. या मूळ वेतनाव्यतिरिक्त, आयपीएस अधिकाऱ्यांना महागाई भत्ता आणि इतर अनेक प्रकारचे भत्ते देखील मिळतात. आयपीएस अधिकारी पदोन्नतीनंतर डीजीपी पदापर्यंत पोहोचू शकतो आणि डीजीपी पदावर नियुक्त केलेल्या अधिकाऱ्याला सर्वाधिक पगार मिळतो. डीजीपी झाल्यानंतर एका आयपीएस अधिकाऱ्याला महिन्याला सुमारे २.२५ लाख रुपये पगार मिळतो.

IPS Qualification Details (पात्रता निकष)

घटक (factors )	आवश्यकता  (requirements)
वय मर्यादा	किमान वय  :21 वर्षे कमाल वय  :32 वर्षे
वयोमर्यादेतील सवलत	– SC/ST उमेदवारांसाठी कमाल ५ वर्षे – OBC उमेदवारांसाठी कमाल ३ वर्षे – जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील उमेदवारांसाठी कमाल ५ वर्षे – संरक्षण सेवांच्या कर्मचाऱ्यांसाठी कमाल ५ वर्षे – पूर्वीच्या सैनिकांसाठी, कमीत ५ वर्षांचा सैनिकी सेवा अनुभव असलेले कमिशन केलेले अधिकारी आणि ECOs/SSCOs यांचा समावेश आहे आणि ज्यांना सुट्टी देण्यात आली आहे, कमाल ५ वर्षे – ECOs/SSCOs ज्यांनी ५ वर्षांच्या प्रारंभिक नियुक्तीची सेवा पूर्ण केली आहे त्यासाठी कमाल ५ वर्षे – अंध, बधीर-मूक आणि कंडक्टर शारीरिक अपंग व्यक्तींसाठी कमाल १० वर्षे
शैक्षणिक पात्रता	बॅचलर डिग्री(bachler degree)from any UGC recognized university
Number of Attempts()	General: 6 (32 वर्षे पर्यंत) OBC: 9 प्रयत्न (35 वर्षे पर्यंत) SC/ST : कोणतीही मर्यादा नाही      (37 वर्षे पर्यंत) शारीरिकदृष्ट्या अपंग: सर्वसाधारण आणि OBC साठी 9 प्रयत्न, तर SC/ST साठी अमर्यादित.
रहिवासी (domicile)	भारतीय नागरिक  नेपाळचा नागरिक  भूतानचा नागरिक

 शारीरिक पात्रता (Physical criteria) :

किमान उंची – पुरुष: 165 cm                         महिला: 150 cm
अनुसूचित जमाती (ST) आणि गोरखा, गढ़वालिया, आसामी, कुमाऊनी, नागालँड आदिवासी इत्यादींसारख्या जातींच्या उमेदवारांसाठी किमान उंची 160 सेंटीमीटर (पुरुष) आणि 145 सेंटीमीटर (महिला)

छातीची गाठ – पुरुष: 84 cm   महिला :79 cm

मायोपिया/जवळचा चष्मा (सिलिंडरसह) –  कमीत कमी -4.00D

हायपरमायोपिया/दूरचा चस्मा (सिलिंडरसह) – जास्तीत जास्त + 4.00D.

IPS अभ्यासक्रम | IPS syllabus in Marathi :

आता IPS चाचणीसाठी ऑनलाइन अर्ज करण्यासाठी UPSC अधिकृत वेबसाइट, UPSC.Gov.In ला भेट द्या. आम्ही आधी सांगितल्याप्रमाणे IPS चाचणी UPSC द्वारे प्रशासित केली जाते. ही परीक्षा आणि संपूर्ण निवड प्रक्रिया UPSC द्वारे स्थापित केलेल्या IPS परीक्षा पद्धतीच्या आधारे तीन टप्प्यांत विभागली गेली आहे.

• प्राथमिक परीक्षा( Prelims )
• मुख्य परीक्षा(mains)
• मुलाखत(interview)

प्रिलिम्ससाठी IPS अभ्यासक्रम | IPS Syllabus for Prelims in Marathi :

प्राथमिक चाचणी, ज्याला पात्रता पेपर देखील म्हटले जाते, ही आयपीएस अधिकारी बनण्याच्या दिशेने पहिले पाऊल आहे. जून ते ऑगस्ट महिन्याच्या दरम्यान त्याची मांडणी केली जाते. यातील प्रत्येक प्रश्नाला चार संभाव्य उत्तरे आहेत कारण सर्व प्रश्न वस्तुनिष्ठ स्वरूपाचे आहेत. एकूण २००-२०० गुणांचे २ पेपर आहेत. तर, परीक्षेला एकूण ४०० गुण आहेत. शिवाय, यामध्ये निगेटिव्ह मार्किंग आहे. त्याचे परीक्षेचे पेपर हिंदी आणि इंग्रजी या दोन्ही भाषांमध्ये उपलब्ध आहेत. ही परीक्षा उत्तीर्ण झाल्यानंतरच तुम्ही आयपीएस मुख्य परीक्षा देऊ शकता.

पेपर I (सामान्य अध्ययन – I) चा अभ्यासक्रम

1. राष्ट्रीय आणि आंतरराष्ट्रीय महत्त्वाच्या वर्तमान घटना 2. भारताचा इतिहास आणि भारतीय राष्ट्रीय चळवळ 3. भारतीय आणि जागतिक भूगोल- भारत आणि जगाचा भौतिक, सामाजिक, आर्थिक भूगोल 4. भारतीय राजकारण आणि शासन – राज्यघटना, राजकीय व्यवस्था, पंचायती राज, सार्वजनिक धोरण, हक्काचे मुद्दे इ. 5. सामान्य विज्ञान 6. आर्थिक आणि सामाजिक विकास – शाश्वत विकास, गरिबी, समावेशन, लोकसंख्या, सामाजिक क्षेत्रातील उपक्रम इ. 7. पर्यावरणीय पर्यावरणशास्त्र, जैवविविधता आणि हवामानावरील सामान्य समस्या

पेपर II साठी अभ्यासक्रम (CSAT/सामान्य अभ्यास – II)

1. आकलन (Comprehension) 2. संवाद कौशल्यांसह परस्पर कौशल्ये 3. तार्किक तर्क आणि विश्लेषणात्मक क्षमता, निर्णय घेणे आणि समस्या सोडवणे 4. सामान्य मानसिक क्षमता 5. मूलभूत संख्या (संख्या आणि त्यांचे संबंध, परिमाणांचे क्रम इ.) (दहावी स्तर) आणि डेटा इंटरप्रिटेशन (तक्ता, आलेख, तक्ते, डेटा पर्याप्तता इ. – दहावी पातळी)

IPS मुख्य अभ्यासक्रम :

मुख्य परीक्षेत एकूण ९ वर्णनात्मक-शैलीतील पेपर असतात. यामध्ये भाषेचे दोन आणि दर्जेदार सात पेपर आहेत. यात दोन भिन्न प्रकारचे प्रश्न आहेत: वर्णनात्मक/निबंध प्रश्न आणि पर्यायी प्रश्न. या दोन्ही परीक्षा उत्तीर्ण झाल्यानंतरच उमेदवाराला मुलाखतीसाठी आमंत्रित केले जाते.

पेपर A – आधुनिक भारतीय भाषा – 300 गुण	दिलेल्या परिच्छेदांचे आकलन, अचूक लेखन वापर आणि शब्दसंग्रह लघु निबंध इंग्रजीतून भारतीय भाषेत भाषांतर आणि उलट
पेपर बी – अंग्रेजी – 300 अंक	दिलेले परिच्छेद समजून घेणे, लेखनाचा अचूक वापर आणि शब्दसंग्रह लघु निबंध

आयपीएस अधिकारी होण्याचा शेवटचा टप्पा आहे. प्रतिष्ठित UPSC अधिकाऱ्यांनी आमंत्रित केलेल्या उमेदवारांच्या मुलाखती येथे घेतल्या जातात. मुलाखत २७५ गुणांची आहे. हे सुमारे ३० आणि ४५ मिनिटे टिकते. ही उमेदवाराची आत्मविश्वास, सादरीकरण कौशल्य, विचार करण्याची क्षमता, व्यक्तिमत्व, वृत्ती इत्यादींची चाचणी आहे.

हे पण वाचा :

• IAS Selection Process 2024 : IAS अधिकारी व्हायचंय? कलेक्टर बनण्यासाठी काय करावे
• Independence Day Speech Marathi | स्वातंत्र्य दिन भाषण मराठी 2024
• Tehsildar Selection Process : तहसीलदार बनण्यासाठी काय करावे ?
• छत्रपती शिवाजी महाराज मराठी भाषण |अतिशय सुंदर आणि जबरदस्त मराठी भाषण
• गुरुपौर्णिमा भाषण मराठी | Guru Purnima Speech in Marathi 2023 | अप्रतिम मराठी भाषण
• Lokshahir Annabhau Sathe Speech in Marathi:’लोकशाहीर अण्णा भाऊ साठे भाषण’
• सावित्रीबाई फुले जयंतीनिमित्त मराठी भाषण;’Savitribai Phule Jayanti Speech in Marathi’
• स्वामी विवेकानंद मराठी भाषण;’Swami Vivekanand Speech in Marathi 2024′
• The Most Accurate Actual size of Online Ruler

आपल्याला सरकारी नोकर्याच्या संदर्भात आणखी माहिती आवश्यक आहे तर, कृपया नौकरीची अधिसूचना पहा, त्याची माहिती आपल्या मित्रांसोबत सामायिक करा आणि त्यांना सरकारी नोकर्याच्या संधी मिळवण्यात मदतीची करा. इतर सरकारी नोकर्यांसाठी मराठीतील फुलेरडी नोकर्यांसाठी दिनचर्या naukaricenter.com ला भेट द्या.”