परिचय भगवान बुद्ध माहिती आणि बुद्ध वंदना
भगवान गौतम बुद्ध हे भारतातील महान तत्त्वज्ञ, धर्मगुरू, आणि तत्त्वज्ञानाचे आद्य प्रवर्तक होते. त्यांनी आपल्या शांतता, अहिंसा, आणि करुणेच्या शिकवणीने जगाला नवा दृष्टिकोन दिला. त्यांच्या शिकवणींमुळे बौद्ध धर्माची स्थापना झाली आणि आजही त्यांचे विचार लाखो लोकांच्या जीवनाचा भाग आहेत.
Contents
भगवान बुद्ध यांचे जीवनचरित्र
गौतम बुद्ध यांचा जन्म ५६३ इ.स.पू. लुंबिनी (आधुनिक नेपाळ) येथे झाला. त्यांचे मूळ नाव सिद्धार्थ होते, आणि ते शाक्य कुळातील राजपुत्र होते. त्यांच्या वडिलांचे नाव राजा शुद्धोधन, तर आईचे नाव राणी महामाया होते. लहानपणापासूनच त्यांना ऐश्वर्य व सुखसोयींचे जीवन लाभले.
एके दिवशी त्यांनी आपल्या प्रासादातून बाहेर पडताना दुःख, आजार, मृत्यू, आणि संन्यस्त जीवन पाहिले. या चार घटनांनी त्यांच्या मनावर खोल परिणाम केला आणि त्यांनी जीवनातील खरे सत्य शोधण्याचा निर्णय घेतला. २९व्या वर्षी त्यांनी घर, कुटुंब, आणि राजवैभव सोडून सत्याचा शोध सुरू केला.
६ वर्षांच्या कठोर तपश्चर्येनंतर, बिहारमधील बोधगयामध्ये एका पीपळ वृक्षाखाली त्यांनी ज्ञानप्राप्ती (बुद्धत्व) साधले. तेथून पुढे ते गौतम बुद्ध म्हणून ओळखले जाऊ लागले.
बौद्ध धर्माचे तत्त्वज्ञान
गौतम बुद्ध यांनी जीवनाच्या दुःखांचे मूळ व त्यावर उपाय यावर भर दिला. त्यांच्या शिकवणींमध्ये चार आर्यसत्ये आणि अष्टांगमार्ग हे विशेष महत्त्वाचे आहेत:
- चार आर्यसत्ये
- जीवन दुःखमय आहे.
- दुःखाचे कारण इच्छा आहे.
- इच्छांचा नाश केल्यास दुःखाचा नाश होतो.
- अष्टांगमार्गाचा अवलंब केल्याने दुःखातून मुक्ती मिळते.
- अष्टांगमार्ग
- सम्यक दृष्टि (योग्य दृष्टिकोन)
- सम्यक संकल्प (योग्य विचार)
- सम्यक वाक (योग्य बोलणे)
- सम्यक कर्म (योग्य वर्तन)
- सम्यक आजीविका (योग्य उपजीविका)
- सम्यक प्रयास (योग्य प्रयत्न)
- सम्यक स्मृती (योग्य स्मरण)
- सम्यक समाधी (योग्य ध्यान)
संपूर्ण बुद्ध वंदना
त्रिसरण वंदना
बुद्धं शरणं गच्छामि।
धम्मं शरणं गच्छामि।
संघं शरणं गच्छामि।दुसर्‍यांदा:
बुद्धं शरणं गच्छामि।
धम्मं शरणं गच्छामि।
संघं शरणं गच्छामि।तिसर्‍यांदा:
बुद्धं शरणं गच्छामि।
धम्मं शरणं गच्छामि।
संघं शरणं गच्छामि।
पंचशील
पाणातिपाता वेरमणी सिख्खापदं समादियामि।
अदिन्नादाना वेरमणी सिख्खापदं समादियामि।
कामेसुमिच्छाचारा वेरमणी सिख्खापदं समादियामि।
मुसावादा वेरमणी सिख्खापदं समादियामि।
सुरामेरयमज्जपमादठ्ठाना वेरमणी सिख्खापदं समादियामि।
बुद्ध वंदना
इति पि सो भगवा।
अraham।
सम्मा सम्बुद्धो।
विज्जा-चरणा संपन्नो।
सुगतो।
लोका विदू।
अनुत्तर पुरुषदम्मस्सारथी।
सत्था देवमनुस्सानं।
बुद्धो भगवा।
धम्म वंदना
स्वाखातो भगवता धम्मो।
संदिट्ठिको।
अकालिको।
एही पस्सिको।
ओपनैको।
पच्चत्तं वेदितब्बो विञ्ञुहि।
संघ वंदना
सुपटिपन्नो भगवतो सावकसंघो।
उजुपटिपन्नो भगवतो सावकसंघो।
ñायापटिपन्नो भगवतो सावकसंघो।
समिचिपटिपन्नो भगवतो सावकसंघो।
यदिदं चत्तारि पुरुषयुगानि।
अठ्ठ पुरुषपुग्गला।
एसा भगवतो सावकसंघो।
आहुनेयो।
पाहुनेयो।
दक्किनेयो।
अञ्जलिकरणीयो।
अनुत्तरं पुण्यक्केत्तं लोकस्स।
महापरित्राण पाठ (अतिसंक्षिप्त)
नमो तस्स भगवतो अरहतो सम्मासंबुद्धस्स।
(तीन वेळा)
भगवान बुद्धांचे वारसा आणि महत्त्व
गौतम बुद्धांनी समाजाला जातिव्यवस्थेपासून मुक्त होण्याचा मार्ग दाखवला. त्यांनी महिला आणि पुरुषांना समान अधिकार दिले. त्यांच्या शिकवणींनी भारतासह जगभरातील समाजाला नवी दिशा दिली. आज बौद्ध धर्म हा जगातील प्रमुख धर्मांपैकी एक आहे, आणि बुद्धांचे विचार अनेक देशांमध्ये लोकप्रिय आहेत.
